Over torsiyonu veya diğer adıyla yumurtalık dönmesi, yumurtalığın kendini yerinde tutan bağların çevresinde dolanması sonucunda ortaya çıkar. Bu dönme yumurtalıklara ve fallop tüplerine giden kan akışında kesilmelere sebep olabilir.
Over torsiyonu yumurtalıkların yeterince kan alamamasından dolayı yoğun ağrılara ve başka belirtilere sebep olabilir. Eğer rahatsızlık tedavi edilmeksizin uzun süre devam ederse, doku ölümüne, yumurtalık kaybına ve nadiren de olsa kısırlığa sebep olabilir.
Yumurtalık dönmesi genelde sadece tek yumurtalığı etkiler. Doktorlar buna adneksal torsiyon adını da verebiliyorlar.
Yumurtalık Nedir?
Yumurtalıklar kadın üreme organlarının iki küçük parçasıdırlar ve pelvisin her iki yanında yer alırlar. Aşağı yukarı aynı boyut ve şekillerde olurlar.
Yumurtalıklarda her ay olgunlaştıktan sonra salınan yumurtalar bulunur. Bu sürece yumurtlama adı verilir. İnsanlar ergenlik döneminde yumurtlamaya başlarlar. Bu gebeliği mümkün kılan adet döngüsünün bir parçasıdır.
Yumurtalıklar aynı zamanda bedende pek çok süreçte kullanılan hormonların üretimini de sağlarlar.
Over Torsiyonu Belirtileri Nelerdir?
Over torsiyonu belirtileri arasında şunlar bulunabilirler:
- bulantı
- yoğun pelvik ağrı
- kusma
- ateş
- anormal kanama
Ancak yumurtalık dönmesini teşhis etmek zorlu olabilir çünkü belirtileri aşağıdakiler gibi başka rahatsızlıklara çok benzerdir:
- böbrek taşları
- apandisit
- idrar yolu enfeksiyonu
- gastroenterit
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Eğer yumurtalık dönmesine dair belirtilerin herhangi birisini görecek olursanız hemen tıbbi yardım almanız gerekir.
Doktor rahatsızlığı teşhis etmek için aşağıdaki yöntemleri kullanabilir:
- transvajinal ultrason, bu yöntemde vajinadan küçük bir ultrason cihazı sokulur
- karın ultrasonu, karın üstünden ultrason cihazı kullanılır
- tomografi ve mr gibi diğer tarama testleri
- tam kan sayımı, bununla bedendeki akyuvar hücrelerinin sayımı gerçekleştirilir
Ancak doktor cerrahi uygulamada bulunmadan over torsiyonu olduğunu tam olarak onaylayamaz.
Over Torsiyonunun Sebepleri Nelerdir?
Over torsiyonu en çok 20-40 yaş aralığındaki kadınlarda görülme eğilimindedir.
Ancak bebeklikten menopoz sonrasına kadar her yaştan kadınlar yumurtalık dönmesini yaşayabilirler.
Bazen bir kist veya başka bir doku kitlesi yumurtalıkların yerinden kaymasına sebep olabilir. Yumurtalıklardaki fazla kitle veya ağırlık onun dönmesine ve destek bağlarına dolanmasına sebep olabilir.
Bir başka yaygın sebebi ise yumurtalık bağ dokularıdır. Bunlar yumurtalığı rahme bağlarlar ve normalden uzun olabilirler. Uzun olması over torsiyonu ihtimalinin artmasına sebep olur.
Yumurtlama ihtimalini arttıran üreme desteği teknolojileri de over torsiyonu ihtimalinde artışa yol açarlar.
Hamile kadınlarda da over torsiyonu ortaya çıkabilir fakat hamile olmayanlarda da görülür. İlk trimesterde yumurtalıklarda dönmeye sebep olan corpus luteum kistleri bulunabilir.
Hamilelikteki yüksek hormon düzeyleri de bedendeki dokuların gevşemesine sebep olurlar ve buna yumurtalıkları yerinde tutan bağlar da dahildirler. Eğer bağlar sıkı olmazlarsa dönme eğilimleri artar.
Over Torsiyonu Tedavisi
Dönen yumurtalığın tek tedavisi ameliyattır. Doktor ameliyattan önce ağrıları ve bulantıları azaltması için ilaç yazabilir.
Doktor genellikle en kısa zamanda ameliyat önerir. Eğer yumurtalık dönmesi kan akışını çok uzun süre keserse, yumurtalık dokusu ölebilir ve cerrahın yumurtalığı alması gerekir. Bir tanesi veya her ikisi alınabilir.
Laparoskopi
Doktor ideal olarak laparoskopi kullanmayı tercih edebilir. Laparoskopide karın bölgesinde küçük, anahtar deliği benzeri delikler açılır.
Doktor bu delikten çeşitli tıbbi aletler sokar ve buna kamera da dahildir, böylece görerek yumurtalığı yerine döndürmeye çalışır.
Laparotomi
Bazen doktor yumurtalığı yeterince iyi göremez ve kanama yoğun olur, o zaman laparotomi uygulanır. Yani yumurtalığı ortaya çıkartmak için büyük bir kesik açılır.
Ameliyat Süreci
Doktor yumurtalığı gözlemleyerek ona yeterince kan akışı gittiğinden ve canlı olduğundan emin olur. Yumurtalık yerine döndürüldükten sonra mor veya siyah renkten pembeye dönmelidir. Eğer döndürdükten sonra doku ölümü işaretleri görülürse, alınması tercih edilebilir.
Ameliyat Sonrası
Laparoskopiden sonra kişi çoğunlukla aynı gün eve dönebilir.
Doktor ameliyat sonrasında ağır kaldırmaktan kaçınmayı veya yoğun fiziksel aktivitede bulunmamayı en az bir kaç haftalığına önerebilir.
Ağrı kesiciler ile ameliyat sonrası ağrıların üstesinden gelebilirsiniz. Doktor alabileceğiniz ilaçlar konusunda size bilgi verecektir.
Eğer herhangi bir enfeksiyon veya komplikasyon işareti görülürse hemen doktora ulaşmak gerekir. Enfeksiyon işaretleri şöyle:
- ateş
- kesik bölgesinde kızarma ve inflamasyon
- kötü kokulu akıntılar
- iyileşmeyen yara
- pelvik ağrıda artış
- kanama
Over Torsiyonu ve Üreme Teknolojileri
Üreme teknolojilerinden faydalananlarda over torsiyonu riski, faydalanmayanlara göre daha fazladır.
Bu risk genellikle yumurtlamayı arttırmak için tüp bebekte kullanılan hormon takviyelerinden dolayı ortaya çıkar.
Bu hormonlar yumurtalıkların büyümesine, kist geliştirmesine veya her ikisine sebep olabilirler. Yumurtalık kistleri genelde zararsız olsalar da over torsiyonu riskinde artışa sebep olurlar.
Bu teknolojiler gebe kalma konusunda problemler yaşayanlar için başarılı bir tedavi imkanı sunabilirler ancak riskler konusunda önceden doktorla konuşmak ve yumurtalık dönmesi belirtisi görüldüğü zaman bundan bahsetmek gerekir.
Yumurtalık Dönmesinin Komplikasyonları
Over torsiyonunun muhtemel komplikasyonlarından birisi nekrozdur. Yani kan kaybından dolayı yumurtalık dokusunun ölmesidir. Doktor bu oluşacak olursa etkilenen dokuyu alır.
Yumurtalık nekrozu ameliyatı doğurganlığı etkileyebilir çünkü yumurtalıklar döllenme için yumurta üretir ve salarlar.
Ancak doktor yumurtalığı almazsa, bu defa apse veya karın zarı yangısı ihtimali artacaktır.
Yumurtalık dönmesi yaşayan herkesin düzenli kontrole gitmesi, yumurtalıkların iyileştiğini ve yeterince kan aldığını doktoruna teyit ettirmesi gerekir.
Sonuç Olarak
Over torsiyonu tıbbi destek olmazsa yumurtalık ölümüne ve başka komplikasyonlara sebep olabilir.
Eğer tıbbi yardım alırsanız ve dönmeyi gidermek için ameliyat olursanız, daha fazla komplikasyon oluşma riski düşüktür.
Ancak yumurtalık torsiyonu kan akışını çok uzun süre keserse veya kist ile tümör bulunuyorsa, daha fazla tedavi gerekebilir.