İnmemiş testis, bir erkeğin testis torbasının normal yerinde olmadığı, yaygın bir çocukluk hastalığıdır. Erkek çocukların ortalama %25’inde olduğu tahmin edilmektedir. Çoğu durumda, testisler genellikle doğal olarak yerine ineceğinden tedavi gerektirmez. Ancak, her 100 çocuktan 1’inde tedavi gerekebilmektedir.
Testislerden biri ya da her ikisinde inmemiş testise sahip olmanın tıbbi karşılığı tek taraflı ya da iki taraflı “kriptorşidizm” dir. Bu durum, doğumdan önce penisin altına sarkan deri torbasının uygun pozisyona gelmemiş olmasıdır. Genellikle, testislerden yalnızca biri etkilenir; ancak hastaların %10’unda her iki testiste de görülmektedir. Nadir görülen bir durum olmakla birlikte, erken doğan erkek bebeklerde daha sık görülmektedir.
Çoğu zaman, yaşamın ilk birkaç ayında inmemiş testisler kendi kendine uygun pozisyona geçmektedir. Bununla birlikte, kendi kendine geçmeyen durumlarda, ameliyatla yeniden doğru pozisyona getirilebilir.
İnmemiş Testis Belirtileri
Doktor, fiziki muayene sırasında inmemiş testisi hissedebilir. Vakaların %80’i bu şekilde anlaşılabilmektedir. Ele gelmediği durumlarda: aşağıdakiler söz konusu olabilir
- Testis, kasık kanalına doğru hareket etmiş olabilir
- Testis çok küçük ya da hiç oluşmamış olabilir
- Nadiren de olsa karın bölgesine doğru hareket etmiş olabilir.
Testisin olmasını beklediğiniz yerde görmemek ya da hissetmemek, inmemiş testisin ana belirtisidir.
Bebek, anne karnında gelişimini sürdürürken testisler oluşur. Doğuma birkaç ay kala testisler, tüp benzeri bir geçit yoluyla karından kademeli olarak testis torbasına doğru iner. İnmemiş testis durumunda, bu süreç gecikebilir ya da durabilir.
Kimler Daha Fazla Risk Altındadır?
Aşağıdaki faktörler, inmemiş testis riskini arttırabilir:
- Erken doğum
- Düşük doğum ağırlığı (risk 2-3 katına çıkmaktadır)
- Down sendromu ve anne karnındaki bebek gelişimini yavaşlatan diğer durumlar
- Ailede genital gelişim ile ilgili öyküler
- Hamilelik sırasında annenin sigara içmesi
- Annenin böcek ilaçlarına maruz kalması
İnmemiş Testis Nedenleri
Erken evrelerde tüm fetüsler erkek veya dişi üreme organlarına dönüşebilen yapılara sahiptir. Anne karnındaki bebek, anne ve babasından cinsiyet kromozomları alır. Dişi bir bebekte bu kromozomlar XX ve erkek bebekte XY şeklinde olmaktadır. Erkek bebek büyüdükçe, XY geni testis gelişimini destekler. Daha sonra, erkek üreme sisteminin büyümesini teşvik eden ve kadın gelişimini engelleyen hormonlar üretilir.
Uzmanlar, inmemiş testis vakalarının çoğunun; genetik faktörlerin, anne adayının sağlık durumunun ve bazı diğer yaşamsal faktörlerin bir araya gelerek bu hormonları bozduğunu, bozulan hormon dengesinin bebeğin vücudunda bazı fiziksel değişimlere neden olduğunu düşünmektedir. Bununla birlikte, hastalığın kesin nedeni belirsizliğini hala korumaktadır. Gebeliğin 37.haftasında doğmak ve düşük bir doğum kilosu ile dünyaya gelmek ya da ailede inmemiş testis öyküsü olması, bir çocuğun bu durumla dünyaya gelme riskini arttırabilir.
Olası Komplikasyonlar
Testislerin normal bir şekilde çalışması için, ortamın normal vücut sıcaklığından biraz daha düşük sıcaklıkta olması gerekir. Testis ortamı, bu daha serin ortamı sağlamaktadır. Testisin olması gereken yerde bulunmaması, aşağıdaki riskleri arttırabilir:
- Testis Kanseri
Testis kanseri, genellikle sperm üreten hücrelerde başlar. Bu hücreleri kansere dönüştüren şeyin ne olduğu bilinmemektedir. İnmemiş testis, erkeklerde testis kanseri riskini arttırmaktadır. Karın bölgesinde olduğu durumlarda, risk kasık bölgesine göre daha yüksektir. Aynı durum, iki testisin de etkilenmesi durumunda da geçerlidir. Cerrahi müdahale, yaşamın ilerleyen dönemlerinde testis kanseri riskini azaltabilir, ancak tamamen ortadan kaldırmaz.
- Kısırlık
İnmemiş testis sorunu yaşayan erkeklerde, doğurganlığın azalması riski daha yüksektir. Bu kişilerde sperm kalitesi ve sayısı düşebilir. Bu durum, uzun bir süre tedavi edilmezse doğurganlık sorunları daha da kötüleşebilir. Testislerin anormal konumu ile ilgili diğer komplikasyonlar ise şöyledir:
- Testis Torsiyonu
Kan damarlarını, sinirleri ve spermi, testisten penise taşıyan tüpü içeren kordun bükülmesidir. Bu durum ağrılıdır ve testise kan gitmesini engellemektedir. Acil müdahale gerektirir. Aksi durumlarda, testis kaybına neden olabilir.
- Travma
Testisin kasıkta bulunması durumunda, kasık kemiğine yapılan basınç nedeniyle travma meydana gelebilir.
- Kasık fıtığı
Kasık kanalı ile karın arasındaki açıklığın gevşek olması durumunda, bağırsakların bir kısmı kasıklara doğru itilebilir.
İnmemiş Testis Nasıl Teşhis Edilir?
Siz ya da doktorunuz, çocuğunuzda inmemiş testisten şüpheleniyorsanız, teşhis ve olası tedavi için aşağıdakiler gerekebilir:
- Laparoskopi
Karındaki küçük bir kesi ile kamera içinde bulunan küçük bir tüp yerleştirilir. Karın içi testisin yerini tespit etmek için yapılmaktadır. Doktor, işlem sırasında inmemiş testisi düzeltebilir. Bazı durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir.
- Açık Ameliyat
Bazı durumlarda, daha büyük bir kesi yapılarak karın ya da kasıkların doğrudan incelenmesi gerekebilir.
Doğumdan sonra, skrotumda herhangi bir testis tespit edilmezse, daha fazla test gerekli olabilir. Tedavi edilmeden bırakıldığı durumlarda, doğumdan hemen sonra ciddi tıbbi sorunlara neden olabilir. Bununla birlikte, inmemiş testis teşhisi için MR ya da ultrason gibi yöntemler önerilmemektedir.
İnmemiş Testis Tedavisi
Çocuğunuz 6 aylık olmasına rağmen durum hala devam ediyorsa, genellikle tedavi edilmesi tavsiye edilir. Bunun nedeni, tedavi edilmemiş inmemiş testisleri olan erkek çocukların yaşamın ilerleyen yıllarında kısırlık sorunları yaşama ve testis kanseri geliştirme riskinin daha fazla olmasıdır.
İnmemiş testis tedavisi; genellikle testisleri doğru konuma getirmek için yapılan “orkidopeksi” adı verilen bir cerrahi müdahale ile gerçekleştirilmektedir. Bu, başarı oranı yüksek, nispeten basit bir işlemdir ve genellikle 12 aylıktan önce yapılır. Erken yaşta tedavi edilmesi, erkeklerde kısırlık sorunları ve testis kanseri riskini azaltmaktadır.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Skrotumda, testislerden biri ya da her ikisi da hissedilmezse, kapsamlı bir muayene, teşhis ve tedavi için bir uzmana danışın. Şiddetli bir kasık ağrısı varsa, derhal hastaneye gidin.
İnmemiş testis, 2 yaşından önce fark edilip tedavi edilirse, en iyi görünüme sahip olacaktır. Ameliyat, kısırlık riskini azaltabilir. Ameliyat, testis kanserinin erken teşhis olasılığını da arttırmaktadır.
