Bebeğin, gebeliğin 37. haftasından önce doğması erken doğum olarak kabul edilmektedir. Doğum ne kadar erken olursa, bebeğin karşılaşabileceği sağlık sorunları riski o kadar fazla olmaktadır. Bu nedenle erken doğan bebeklerin gelişiminin yakından takip edilmesi gerekmektedir.

Erken doğumun nedenlerini ve erken doğuma dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.

Erken Doğum Nedir?

Erken doğum, bebeğin doğması gereken tarihten 3 hafta önce doğmasını ifade etmektedir. Normal bir gebelik, 40 hafta sürmektedir. Erken doğumda ise bebek, gebeliğin 37. haftasından önce dünyaya gelmektedir. Bebeğin erken doğması, hem anne hem de bebek açısından ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Erken doğum, bebeğin ne kadar erken doğduğuna göre farklı sınıflandırılabilmektedir:

Geç preterm doğum: Gebeliğin 34 ila 36. haftaları arasında gerçekleşen doğumdur.

Orta preterm doğum: Gebeliğin 32 ila 34. haftaları arasında gerçekleşen doğumdur.

Erken preterm doğum: Gebeliğin 32. haftasından önce gerçekleşen doğumdur.

İleri derecede preterm doğum: Gebeliğin 24 ila 31. haftaları arasında gerçekleşen doğumdur.

Erken doğumların çoğu, geç preterm doğum olarak gerçekleşmektedir

Erken Doğum Nedenleri

Erken doğum riskini arttıran bazı nedenler bulunmakla birlikte erken doğumun nedeni her zaman belli olmayabilir. Erken doğum çoğu zaman doğal olarak gerçekleşmekte ve buna neden olan faktörler tespit edilememektedir.

Bununla birlikte erken doğum riskinin artmasına neden olabilen bazı faktörler bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

Daha önce erken doğum yapmış olmak

Daha önce erken doğum yaptıysanız, sonraki gebeliklerinizde de erken doğum yapabilirsiniz. Daha önce erken doğum yapma sayınızın artması ve doğumun ne kadar erken gerçekleştiği, erken doğum riskinin artmasına neden olmaktadır.

Geç düşük yapmış olmak

Geç düşüklerin ve erken doğumun nedeni aynı olabilmektedir. Bu nedenle önceki gebeliklerinizde geç düşük ya da erken doğum yapmış olmanız, sonraki gebeliklerinizde de aynı sorunu yaşama riskinizin artmasına neden olabilir. Doktorunuz, önceki gebeliklerinizde yaşadığınız sorunların nedenini araştırarak sonraki gebeliklerinizde bu sorunları yaşamanızı engellemek adına neler yapabileceğinizi anlamanıza yardımcı olacaktır.

PAPP-A seviyelerinde düşüklük

PAPP-A, gebelikte plasenta tarafından üretilen bir hormondur. Bu proteinin seviyelerinin düşük olması, bebeğin büyümesine ve gelişimine yardımcı olan plasentanın yeteri kadar çalışmadığını gösteriyor olabilir. Bu durumda erken doğum ya da preeklampsi riski daha fazla olabilir. Doktorunuz, PAPP-A seviyelerinizin düşük olduğunu düşünüyorsa gebeliğinizi yakından takip edecektir.

Plasenta previa

Plasenta gebelik sırasında rahimde aşağıya inerek rahim ağzının bir kısmını ya da tamamını kapatabilmektedir. Çoğu zaman plasenta yukarı hareket edip gebeliğin sağlıklı bir şekilde sürmesi mümkün olsa da bu durum bazen gerçekleşmemektedir. Plasentanın, rahim ağzını kapatması olarak bilinen plasenta previa’nın erken doğuma neden olması mümkündür.

Amniyon sıvısının çok fazla olması

Amniyon sıvısı, rahim içerisinde bebeğin etrafındaki sıvıdır. Amniyon sıvısının çok fazla olması durumunda erken gebelik gibi komplikasyonların riskinde artış olabilmektedir. Amniyon sıvısının fazla olmasının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte şu faktörlerin etkili olabileceği düşünülmektedir:

• Çoğul gebelik
• Diyabet
• Bebeğin bağırsağında tıkanma
• Gebelik sırasında geçirilen bir enfeksiyon
• Rhesus hastalığı
• Bebeğin genetik bir hastalığa sahip olması

Amniyon sıvısının fazla olması her zaman ciddi bir duruma işaret etmemekle birlikte gebelik sırasında doktorunuzu daha fazla ziyaret etmenizi gerektirebilir.

Suyun erken gelmesi

Önceki gebeliklerinizde suyunuz erken geldiyse mevcut gebeliğinizde de böyle bir durum söz konusu olabilir. Suyun erken gelmesi, geç düşüğe ya da erken doğuma neden olabilmektedir.

Rahim anomalileri

Rahmin şekli, erken doğum riskini etkileyebilmektedir. Rahim anomalisine sahip pek çok kadın gebe kaldıklarında bu durumun farkında olmayıp düşük gibi komplikasyonlar sonrası rahim şeklinde bir anormallik olduğunu öğrenmektedir.

Erken doğuma neden olduğu düşünülen faktörlerden diğerleri şu şekildedir:

• Gebeliğin 24. haftasından sonra kanama
• Rahim ağzı yetmezliği
• Çoğul gebelik
• İkizden ikize transfüzyon sendromu
• Tip 1 ve tip 2 diyabet
• Gebelik diyabeti
• Antifosfolipid antikor sendromu 
• Preeklampsi
• Fetal gelişim kısıtlılığı
• Rahim enfeksiyonu
• Gebeliğin intrahepatik kolestazı 
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Plasental abrupsiyon
• Yaş
• Kilo
• Aşırı stres

Erken Doğum Belirtileri

Erken doğum belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Karın bölgesinde düzenli ya da sık sancılar
• Sürekli ve donuk bir sırt ağrısı
• Pelvik bölgesinde ya da karnın alt kısmında baskı hissi
• Vajinal lekelenme ya da hafif kanama
• Suyun gelmesi
• Vajinal akıntıda değişiklik

Yukarıdaki belirtileri yaşıyorsanız, bir an önce doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Belirtileriniz doğumun başlaması nedeniyle gerçekleşiyor olmasa dahi ortada bir sorun olmadığından emin olmanız gerekir.

Erken Doğum Komplikasyonları

Anne karnındaki fetüsün gelişmesi için rahimde 40 hafta kadar kalması gerekir. Çok erken doğan bebekler, tamamen gelişemeyebilir. Bu da ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Erken doğan bebeklerde kalp, beyin, akciğer ya da karaciğerle ilgili sorunlar görülebilir.

Erken doğan bebeklerde yaygın olarak görülen sağlık sorunlarından bazıları şu şekildedir:

• Uyku sırasında solunumda meydana gelen geçici duraklamalar
• Akciğerlerin az gelişmesi
• Beyinde kanama
• Bağırsak iltihabı
• Kan enfeksiyonu
• Kalpte anormal kan akışı
• Gözdeki kan damarlarının az gelişmesi

Erken doğan bebekler, gelişimsel sorunlar açısından da daha yüksek risk altındadır. Bu nedenle serebral palsi, işitme ve görme sorunları, öğrenme güçlükleri ve zayıf gelişim gibi sorunlar görülebilir.

• Erken doğum, annede de bazı sorunlara yol açabilmektedir:
• Kaygı
• Doğum sonrası depresyon
• Travma sonrası stres bozukluğu
• Bebekle bağ kurma sorunları

Özet Olarak

Erken doğum, bebek açısından ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Rahimde yeteri kadar zaman geçiremeyen bebeğin organları tam olarak gelişmiş olmayabilir. Ancak günümüzdeki teknolojik gelişmelerle birlikte erken doğan bebeklerin gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi mümkün olabilmektedir.