Doğum kontrol hapları, gebeliği engellemek için kullanılan doğum kontrol yöntemlerinin başında gelmektedir. Her gün düzenli bir şekilde alındığında gebeliği yüzde 99’a kadar engelleyen doğum kontrol hapları, içerisinde bulunan hormonlar sayesinde doğum kontrolü sağlamaktadır.
Doğum kontrol hapları, kullanıldığı sürece etkili olduğu için hapları kullanmayı bıraktıktan sonra gebe kalmayı engellememektedir. Bununla birlikte bazı durumlarda gebeliğin gerçekleşmesi için bir süre beklemek gerekebilmektedir.
Doğum kontrol haplarının gebeliği nasıl engellediğini, doğum kontrol hapı kullanmanın doğurganlığı etkileyip etkilemediğini ve doğum kontrol haplarına dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Doğum Kontrol Hapları Nasıl Etki Eder?
Doğum kontrol haplarında bulunan hormonlar, gebe kalmayı çeşitli şekillerde etkilemektedir. Doğum kontrol haplarının gebeliği engellemesinin yolları şu şekildedir:
- Yumurtlamayı durdurmak ya da azaltmak
- Spermin rahme ulaşmasını engellemek için servikal mukusu kalınlaştırmak
- Rahim içi tabakayı incelterek döllenmiş yumurtanın tutunmasını engellemek
İki tür doğum kontrol hapı bulunmaktadır. Bunların her ikisi de içerisinde bulunan hormonlar ile gebeliği engellemeyi hedeflemektedir. Doğum kontrol haplarının çeşitleri şu şekildedir:
- Östrojen ve progestin içeren kombine haplar
- Yalnızca progestin içeren haplar (Emziren ya da kan pıhtılaşması veya felç geçmiş bulunduğu için östrojen kullanmaması gereken kadınlar için uygundur)
Doğum kontrol hapları, markasına ve dozuna bağlı olarak paket içerisinde farklı sayılarda olabilmektedir. Bazı doğum kontrol haplarında üç hafta hormon içeren haplar kullanıldıktan sonra bir hafta hormon içermeyen haplar kullanılırken bazılarında hormon içermeyen haplar bulunmamaktadır.
Hormon içermeyen yani inaktif haplar bulunan doğum kontrol haplarında bir haftalık süreçte adet kanaması gerçekleşmektedir. Sürekli hormon içeren haplar kullanıldığında ise hiç adet görmemek mümkündür.
Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Gebe Kalınır mı?
Doğum kontrol hapları, sürekli doğru bir şekilde kullanıldığında gebeliği yüzde 99,7’ye kadar önlemektedir. Ancak doğum kontrol hapları normal kullanımda yüzde 91’e kadar koruma sağlamaktadır.
Doğum kontrol hapı, gebeliği engelleme konusunda etkili bir yöntem olmakla birlikte bazı durumlarda hapların etkinliği azalabilmekte ve gebelik gerçekleşebilmektedir. Doğum kontrol haplarının etkinliğinin azalmasına yol açan faktörler şu şekildedir:
Hapı almayı unutmak
Doğum kontrol hapları her gün alındığında işe yaramaktadır. Doğum kontrol hapınızı bir gün dahi almayı unutmanız, hormon seviyelerinizde değişikliklere yol açarak gebe kalmanıza yol açabilir. Bu nedenle doğum kontrol hapınızı kullanmayı unutuyorsanız, doktorunuza danışarak başka doğum kontrol yöntemleri deneyebilirsiniz.
Kusmak ya da şiddetli ishal geçirmek
Kusmak, doğum kontrol hapının çıkmasına ya da vücut tarafından yeterince emilmemesine yol açabilmektedir. Benzer şekilde ishal de bu duruma neden olabilmektedir. Bu nedenle kusma ve ishal gibi rahatsızlıklar yaşadıysanız, o gün aldığınız dozu tekrarlamanız önemlidir.
Hapı her gün aynı saatte almamak
Doğum kontrol hapını her gün almanın yanı sıra, aynı saatte almak da önemlidir. Yalnızca progesteron içeren haplar kullanıyorsanız, haplarınızı her gün üç saatlik aynı zaman dilimi içerisinde almanız gerekir. Hapınızı bu üç saatlik zaman dilimi içerisinde almadıysanız, sonraki yedi gün boyunca bariyer bir doğum kontrol yöntemi kullanmalı ya da cinsel ilişkiden uzak durmalısınız.
Yeni kutuya hemen başlamamak
Doğum kontrol hapınızın bir kutusu bittiğinde diğerine hemen başlamanız gerekir. Araya birkaç günlük süre koymanız, hapların etkinliğinin azalmasına neden olacaktır.
Haplarla etkileşime giren diğer ilaçlar
Bazı ilaçlar, doğum kontrol haplarının etkinliğini azaltabilmektedir. Bazı antibiyotikler buna dahildir. Bu nedenle hangi hapların doğum kontrol haplarını etkilediğini doktorunuzla konuşmalı ve gerekirse bariyer doğum kontrol yöntemleri kullanmalısınız.
Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Hamile Kalmak Bebeğe Zarar Verir mi?
Doğum kontrol hapı kullanırken hamile kalmanın, gebeliğin ilk dönemlerinde doğum kusurları riskini arttırdığı düşünülmemektedir. Bununla birlikte doğum kontrol hapı kullanırken hamile kalmanın, bebekte düşük doğum ağırlığına ya da erken doğuma neden olabileceğini gösteren bazı araştırmalar bulunmaktadır.
Bu nedenle doğum kontrol hapı kullanırken hamile kaldığınızdan şüpheleniyorsanız, eczaneden alacağınız gebelik testini uygulayabilirsiniz. Gebelik testinizin sonucu pozitif geldiyse doğum kontrol haplarını kullanmayı bırakmalı ve ilişkiye girdiğinizde kondom gibi başka bir yöntem kullanmalısınız.
Hamile kaldığınızı bilmediğiniz dönemde doğum kontrol hapı kullandığınız için endişeleriniz varsa doktorunuzla görüşmeniz faydalı olacaktır. Ancak bebekte doğum kontrol hapı nedeniyle doğum kusuru olma riskinin düşük olacağını unutmamalısınız.
Doğum Kontrol Hapını Bıraktıktan Sonra Ne Zaman Hamile Kalınır?
Doğum kontrol hapını bıraktıktan sonra ne zaman hamile kalabileceğiniz, kullandığınız doğum kontrol hapına göre farklılık gösterecektir.
Yalnızca progestin içeren doğum kontrol hapı kullanıyorsanız, hapı kullanmayı bıraktıktan hemen sonra hamile kalabilirsiniz. Bu haplar yumurtlamayı engellemek yerine rahim içi tabakanın incelmesini sağlayarak hamile kalmayı engellemektedir. Hapı kullanmayı bıraktıktan sonra rahim içi tabakanız tekrar kalınlaşmaya başlayacağı için hemen hamile kalmanız mümkündür.
Kombine doğum kontrol haplarında ise hamile kalmak üç ayı bulabilmektedir. Bu haplarda bulunan östrojen ve progestin vücuttan hızlı bir şekilde atılsa da bazı kadınlarda yumurtlamanın tekrar başlaması için birkaç ay geçmesi gerekebilmektedir.