Cinsel ilişki sonrası kanama, tıpta “postkoital kanama” olarak bilinir. Bu terim, çeşitli faktörlerin neden olduğu oldukça yaygın bir durum olan vajinal kanamayı tanımlamak için kullanılır. Üreme çağındaki kadınların tahmini olarak %0.7-9’u cinsel ilişki sonrası kanama yaşamaktadır. Bu kanamanın kaynağı, kadının adet görüp görmediğine bağlı olarak farklılık gösterir. Vajinal kanamanın sebebi adet kanaması ise, cinsel ilişki sonrası kanama sayılmaz. Peki, cinsel ilişki sonrası kanama neden meydana gelir? Kanama riskini arttıran risk faktörleri nelerdir? Teşhis nasıl yapılır? Tedavi seçenekleri nelerdir? Ne zaman doktora başvurulmalı? Tüm bu soruların cevabı için okumaya devam edin!
Cinsel İlişki Sonrasında Neden Kanama Olur?
Cinsel ilişkiden sonra kanamanın en yaygın nedenleri şöyledir:
- Yaralanma
Kanama birçok farklı neden olabilir. İlişki sırasında meydana gelen sürtünme ve aşınma, hassas genital dokularda küçük yırtıklara ve kesiklere neden olabilir. Ayrıca, ilk cinsel ilişki sırasında kızlık zarı yırtılır. Buna bağlı kanamalar 1-2 gün devam edebilir.
- Vajinal kuruluk
Kuruluk, cinsel ilişki sonrası kanamanın en yaygın nedenlerinden biridir. Cilt kuruduğunda, hasara karşı daha savunmasız bir hale gelir. Vajinal kuruluk ise; yumurtalık hasarına, GSM sendromuna, doğum ve emzirmeye, östrojene müdahale eden ya da vücudu susuz bırakan ilaçlara, kimyasallara ve tahriş edici maddelere, uyarılmadan önce cinsel ilişkiye girmeye bağlı olarak meydana gelebilir. Ayrıca, kokulu yağlayıcılar ve prezervatif gibi ürünler de vajinal kuruluğa neden olabilir.
- Enfeksiyon
Herhangi bir enfeksiyon türü, vajinal dokularda enfeksiyon oluşmasına neden olabilir. Bu da, bölgeyi daha savunmasız hale getirir. Bu enfeksiyonlar genellikle; mantar enfeksiyonları ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardır.
- Polip ve Fibroidler
Bunlar, bölgede kanserli olmayan, küçük büyümelerdir. Özellikle, üreme çağındaki kadınlarda rahmin iç yüzeyinde ya da ağzında gelişir ve bazen kanama ve ağrıya neden olabilir.
- Servial Ektropiyon
Servikal kanalın içindeki hücreler, olması gereken yerin dışında, anormal şekilde büyüyebilir. Bu durum, genellikle kendi kendine düzelir. Ancak, yine de kanamaya ve lekelenmeye neden olabilir.
- Endometriozis
Rahmi çevreleyen dokular olan endometriyal dokuların rahim dışında büyümesi durumudur. Bu durum, alt karın ve pelvik bölgede iltihaplanmalara neden olarak kanama meydana getirebilir.
- Anatomik anormallikler
Bazı kadınlarda, üreme organlarının şekli farklı olabilir. Bu da, cinsel ilişki sırasında yırtılma ve kanama riskini arttırabilir.
- Kanama bozuklukları
Anormal vajinal kanamaya ya da pıhtılaşmaya neden olan hastalıklar, cinsel ilişki sonrası kanama riskini arttırabilir. Bazen, kullanılan kan inceltici ilaçlar da bu riski arttırabilir.
- Bazı kanser türleri
Kadının üreme sistemini etkileyen kanser türleri, vücuttaki hormon seviyelerini ve vajinal dokuları etkileyerek daha savunmasız bir hale getirir. Cinsel ilişki sonrası kanama, hem rahim hem de rahim ağzı kanserinin ortak bir belirtisi olarak kabul edilmektedir.
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Riskini Arttıran Faktörler
Cinsel ilişki sonrası kanama riskini arttıran yaygın faktörlerden bazıları şöyledir:
- Vajinal kuruluk
- Susuzluk
- Sert cinsel ilişki
- Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar
- Ailede vajinal kuruluk öyküsü
- Rahim ağzı ya da rahim kanseri öyküsü
- Menopoz öncesi ve sonrası dönemde olma
- Prezervatif kullanmadan cinsel ilişkiye girme
- İlişki sırasında endişe ve isteksizlik
- Cinsel deneyim eksikliği
- Tahriş edici kimyasal maddelere maruziyet
- Rahim enfeksiyonları
- Şeker ve tansiyon hastası olmak
Teşhis Nasıl Yapılır?
Doktorlar, cinsel ilişki sonrası kanamanın yönetimi ve teşhisi için kullandıkları ortak bir kılavuz yoktur. Birçok doktor, öncelikle hastanın tıbbi durumu hakkında sorular soracak ve fiziksel bir muayene gerçekleştirecektir. Doktorunuz ayrıca;
- Enfeksiyon için testler
- Anormal büyüme ve kütleler için biyopsi
- Ultrason muayenesi
- Endometrial biyopsi
- Kan testi
- Gebelik testi talep edebilir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Cinsel ilişki sonrası kanamanın sıklığı, şiddeti ve ne kadar sürdüğü önemlidir. Kanamanın birkaç saatten fazla sürmesi durumunda doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Ayrıca, kanamaya eşlik eden aşağıdaki semptomlar varsa da mutlaka doktorunuzu bilgilendirmelisiniz:
- Vajinal kaşıntı ve yanma
- Anormal derecede akıntı
- Kanamaya eşlik eden ağır karın ağrısı
- Mide bulantısı, iştahsızlık ya da kusma
- İdrar sırasında yanma ve batma hissi
- Bel ağrısı
- Açıklanamayan halsizlik ve yorgunluk
- Baş dönmesi ve baş ağrısı
- Anormal derecede cilt solukluğu
- Bağırsak ve mesane problemleri
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Çoğu durumda, cinsel ilişki sonrası kanamanın tek bir açık nedeni yoktur. Bu nedenle, tek bir tedavi seçeneğinden söz etmek mümkün değildir. Potansiyel tedavi seçenekleri ise şunlardır:
- Eczanelerde satılan vajinal nemlendirici ürünler
- Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar için kullanılan antibiyotik ürünler
- Viral enfeksiyonlar için kullanılan ilaçlar
- Kriyoterapi ya da elektrokoter
- Kanser tedavisi
- Vajinal kuruluk için kullanılan krem ve fitiller
- Düşük doz vajinal östrojen tedavisi
Hamilelikte Cinsel İlişki Sonrası Kanama
Hamilelik, doğum ve emzirme dönemleri, vajinal dokuları hasara karşı daha savunmasız hale getiren hormonal değişikliklere neden olur. Hamilelik sırasında, cinsel ilişki sonrası küçük kanamalar meydana gelebilir. Ancak, gebeliğin erken dönemlerinde meydana gelen uzun süreli ya da ağır bir kanama olursa mutlaka doktorunuzu bilgilendirin. Bu durum, erken doğum belirtisi olabileceğinden, hamileliğin sonlarına doğru meydana geldiğinde mutlaka doktorunuzu bilgilendirin.
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Önlenebilir Mi?
Cinsel ilişki sonrası küçük kanamalar genellikle önlenemez. Bununla birlikte, kanamanın şiddetini ya da sıklığını azaltmak için aşağıdakiler denenebilir:
- Bol su tüketin
- Cinsel ilişki sırasında silikon bazlı kayganlaştırıcılar kullanın
- Agresif cinsel hareketlerden kaçının
- Günlük kullanılabilen vajinal nemlendiriciler kullanın
- Kokulu ya da aromalı vajinal ürünlerden kaçının
- Her zaman prezervatif kullanın
- Eşinizle endişeleriniz ve isteksizliğiniz hakkında konuşun
- İlişki öncesinde uyarılın
- Şüpheli enfeksiyonlar için doktorunuzdan yardım alın
Ek olarak, bazı bitkisel takviyeler kullanılabilir. Bu takviyeler arasında; E vitamini, omega-3 takviyesi, çuha çiçeği yağı gibi takviyeler yer alır. Yine de, bu bitkisel takviyelerin bir uzman kontrolünde kullanılması gerekmektedir. Son olarak, fitoöstrojenler yönünden zengin besinler tüketmek de faydalı olabilir. Bu besinler arasında; keten tohumu, mercimek, yulaf, badem, ceviz, zeytinyağı, elma, üzüm, susam, ay çekirdeği yer almaktadır.
