Bir kadının rahminin her iki tarafında, her biri ortalama olarak bir badem büyüklüğünde olan ve şekil olarak da bademe benzeyen iki yumurta bulunur. Çikolata kistleri, yumurtalık yüzeyinde bulunan içi sıvı ya da kanla dolu keselerdir. Tıpta “endometrioma” olarak da bilinir ve iyi huyludur. Endometriyal bir doku, anormal bir şekilde büyüyüp yumurtalıklara bağlandığında çikolata kisti meydana gelir.

Bu kistler, hormonlar tarafından tetiklendiğinde, sonunda daha fazla kiste çoğalan küçük bir kist oluşturabilir. Çoğu çikolata kisti rahatsızlık verici değildir veya çok az rahatsızlık verir ve genellikle zararsızdır. Genellikle, tedavi edilmeden birkaç ay içinde kendiliğinden kaybolur. Ancak, bazıları ciddi semptomlara neden olabilir. Bu nedenle, üreme sağlığının korunması için düzenli olarak bir jinekoloğa görünmek ve potansiyel olarak ciddi bir soruna dönüşebilecek semptomları öğrenmek önemlidir.

Çikolata Kisti Kimlerde Olur? Risk Faktörleri Nelerdir?

Bir kadının anne, teyze ya da büyükannesinde çikolata kisti öyküsü olması durumunda, çikolata kisti geliştirme riski de artmaktadır. Genetik faktörlere ek olarak;

• Adet kanının yumurtalıklara ters akışı
• Bağışıklık sisteminde bozukluk öyküsü
• Rahimdeki herhangi bir hasar

Çikolata kistlerinin gelişmesine katkıda bulunan diğer risk faktörleridir. Bu sorun ile karşılaşan bir kadın, yumurtalıklardaki hasara bağlı olarak gebe kalmakta sorun yaşayabilir ya da gebe kalamayabilir.

Bir çikolata kisti; yumurtalıkların kendi yerinden kaymasına neden olur. Bu da, pelvik ağrıları, mide bulantısı ve kusma gibi semptomları ortaya çıkarabilir. Daha şiddetli durumlarda, kistler iç kanamaya neden olabilir. Bu da, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.

Çikolata Kisti Belirtileri Nelerdir?

Çikolata kisti, genellikle herhangi bir semptom göstermemekle birlikte, ilişkilendirilen semptomlar şöyledir:

• Sancılı adet dönemleri
• Cinsel ilişki ve egzersiz sırasında ağrı hissi
• Düzensiz ya da ağır geçen adet dönemleri
• Karında ağırlık hissi
• Mide bulantısı ve kusma
• Adet döngüleri arasında kanama
• Meme ağrısı
• Pelvik bölgede ağrı

Yumurtalıklar, rahmin her iki yanında bulunan bir çift üreme bezidir. Yumurtalıkların her biri, şekil ve büyüklük olarak cevize benzemektedir. Bu yumurtalıklar, yumurta üretiminin dışında, aynı zamanda progesteron ve östrojen hormonlarını da üretmektedir.

Yani; meme gelişimi, vücut kılları ve vücut şekli gibi kadın vücudunun özelliklerinin gelişiminde önemli kadınlık hormonları için temel kaynaktır. Ayrıca, gebeliği ve bir kadının adet döngülerini düzenlemekten de sorumludur. Dolayısıyla, bir kadının yumurtalıklarındaki herhangi bir sorun, kadının adet döngülerini ve üreme sağlığını doğrudan olumsuz etkilemektedir.

Çikolata Kisti Nasıl Teşhis Edilir?

Bir jinekolog, tıbbi öykünüze bakarak ve pelvik muayene yaparak büyük çikolata kistlerini teşhis edebilir. Daha küçük kistler için; vajinal ultrason, röntgen ya da kan testi gerçekleştirilerek teşhis edilir.

Erken dönemde müdahale edilmesi, çikolata kistlerini etkili bir şekilde ortadan kaldırmak için son derece önemlidir. Genellikle, çikolata kisti olan hastalarda, uzun süreli semptomsuz evrenin varlığı nedeniyle, hastalık geç teşhis edilmektedir.

Çikolata Kisti Tedavisi

Bir çikolata kistinin tedavisi; yaşlı kadınlarda yumurtalıkların alınmasını içerebilir. Bu işlem, ilerleyen dönemlerde hamile kalmayı planlayan kadınlara tavsiye edilmemektedir.

Adet dönemlerinin ağrılı geçmesine neden olan büyük çikolata kistleri, genellikle cerrahi müdahale ile çıkarılmaktadır.

Olası kısırlık ve kiste bağlı komplikasyonlar nedeniyle; düzenli pelvik muayene, iyileştirilmesi daha kolay olan erken aşamalarda bozukluğun teşhis edilmesine yardımcı olabilir.

Ameliyat Sonrası Yumurtalık Fonksiyonları Korunur Mu?

Cerrahi müdahalelerde, titiz tekniklere bağlı kalınarak, çikolata kistlerinin yumurtalık kan damarlarından etkili ve titiz bir şekilde ayırılması gerekir. Kalan foliküllere zarar vermeyerek, yumurtalıkların fonksiyon kaybı minimum seviyede olabilir.

Ameliyat Gerekli Mi? Yumurtalıklar Alınmalı Mı?

Nadir durumlarda, çikolata kistinin çıkarılması için yumurtalıkların çıkarılması gerekir. Yumurtalıkların alınması; kanser şüphesi olduğunda, önceki tedavilere rağmen sorunun devam etmesi durumunda ve derin pelvik yan duvar hastalığına neden olan şiddetli yapışıklıklar olması durumunda düşünülmelidir. Yumurtalıkların alınması, gelecekte çocuk sahibi olmayı düşünen kadınlar için uygun bir işlem değildir. Ancak, nadir durumlarda zorunlu olabilir.

Çikolata Kisti Doğurganlığı Nasıl Etkiler?

Çikolata kistleri, kadın nüfusunun ortalama %5-10’unu etkilemektedir. Hepsinde doğurganlık sorunlarına neden olmasa da, bir kadın için; çikolata kistinin gebeliğe engel olup olmayacağını öğrenmek önemlidir. Bir kadın, çikolata kistleri tedavi edilmeden de hamile kalabilir. Küçük ve sayısı az olan çikolata kistlerinde, bir kadının doğurganlığının devam etme şansı yüksektir.

Ancak, çoklu ve bazılarının çapı büyük olan çikolata kistleri mevcut olduğunda, doğurganlık şansı biraz daha düşmektedir. Peki, çikolata kistleri doğurganlığı hangi yollarla etkilemektedir?

• Yumurtalıkların üzerinde büyüyen çikolata kistleri, yumurtaların döllenmesini engelleyebilir
• Sperm, çikolata kisti nedeniyle kadının yumurtalıklarından salınan yumurtaya nüfuz edemeyebilir.
• Fallop tüplerinde yaralar meydana gelebilir. Bu da, sperm ve yumurtanın buluşmasını engelleyebilir.
• Çikolata kisti olan kadınlar, daha fazla dış gebelik riski altındadır.
• Kistler, kadın üreme hormonlarını (östrojen ve progesteron) doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle, mevcut bir kist olduğunda, hormonlarda dengesizlik meydana gelebilir. Bu da, yumurta sperm tarafından döllense bile, rahim duvarına yerleşmesi zor olabilir. Bu da, düşük oluşmasına neden olabilir.