Adet kanamaları kadınların üreme dönemi boyunca yaşadıkları doğal bir süreçken, genç kızlar, kadınlar adet dönemlerinde çoğu kez ağrılı, sancılı birkaç gün geçirmekteler. Bu ağrılar çoğunlukla hafif ve dayanılabilir düzeyde olurken, bazen de günlük yaşamı olumsuz etkileyen, ilaç kullanmayı gerektiren, sağlık kurumuna gitmeyi geren şiddette olabiliyor. Adet sancısı olarak adlandırılan bu ağrılar, sancılar; üreme çağındaki kadınlar için güçlü sancı ve kasılma şeklinde olur.

Adet sancısı neden olur?

Adet döneminde olan sancıların, kasılmaların nedeni, her ay kadınların rahim içi tabakalarının yenilenmesi ve bir sonraki yumurtalama dönemine hazırlanmasıdır. Yumurtlama döneminde kadının yumurtalıklarından bir tane yumurta salınır ve bu dönem içinde yumurta sperm ile karşılaşırsa döllenme gerçekleşir. Döllenme ile oluşan embriyonun da rahim içi duvarına tutunabilmesi için rahim duvarının hazırlanması, kalınlaşması gerekir. Yumurtalama döneminde gebelik gerçekleşmezse, “prostagladin” adlı maddenin salgılanması rahmin kasılmasına ve doğum sırasında yaşandığı gibi derin sancılar olmasına neden olur.

Adet sancısı nasıl olur, nasıl hissedilir?

Adet sancıları; daha çok kendini karnın kasılması, çarpıntı, kasıklarda kramp ve bel ağrısı şeklinde gösterir. Adet sancısı olan kadın bu şikayetlerin yanında yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, tansiyon düşüklüğü gibi sorunlar da yaşayabilir. Ayrıca adet dönemlerinde yaşanan şikayetlerin ve hormonsal dengesizliğin de olumsuz etkileriyle birlikte kadınlarda duygu durumu değişikleri de görülür.  Yani adet döneminde fiziksel yakınmalarla birlikte, duygusal, ruhsal sorunlar da yaşanabilir. Bunlar birbirini tetikleyen durumlardır. Kadının dayanmasını güçleştiren, günlük yaşamını olumsuz etkileyen, sekteye uğratan adet sancısı ya da sancılı adet görme durumları tıbbi literatürde “dismenore” olarak adlandırılır. Dismenore, sıradan bir durum değil, bir rahatsızlık olarak düşünülmekte ve bunu hafifletecek, tedavi edecek uygulamalar bulunmaktadır.

Adet sancıları hafifletilebilir!

Adet döneminde hafif yakınmalar olması normal karşılanırken, çok şiddetli sorunlar rahatsızlık olarak algılanmalı ve bu konuda önlemler alınmalıdır. Bu ağrıları, sancıları mümkün olan en az seviyeye indirebilmek için kadınlara yardımcı olabilecek pek çok tıbbi ve doğal yöntem bulunmaktadır. Bu tür durumlarda ilk olarak akla ağrı kesiciler gelir ve ağrı kesiciler bu konuda çok etkilidir, istendiği gibi kısa süre içinde de sonuç verir. Ancak sonuç olarak ağrı kesiciler doğal değildir, ilaçtır ve her ilacın da az ya da çok yan etkisi olduğu düşünüldüğünde adet sancılarını azaltmak, hafifletmek için doğal yöntemleri tercih etmek çok daha doğru olacaktır. Biraz özen gösterilerek uygulanan doğal yöntemler genellikle adet sancılarının geçmesine, en azından hafiflemesine yardımcı olabilmektedir. Ama doğal yöntemlerle üstesinden gelinemeyen ağrılar, sancılar, kasılmalar için mutlaka doktora başvurulması önerilir. Çünkü bu dönemde yaşanan sorunların tek sebebi adet dönemi olmayabilir, altında yatan çok daha ciddi bir sağlık sorunları da olabilir. Bu tür bir durumda uzun süreli olan, şiddetli olan adet ağrıları, kesinlikle doktor tarafından araştırılmalı ve bu ağrının sebebi tespit edilerek gerekli tedavi uygulanmalıdır.

Adet sancısını hafifleten doğal ve yan etkisiz öneriler

Bazı kadınların adet sancısı sadece ilk 1 -2 gün sürerken, bazılarınınki daha kanama başlamadan 2 -3 gün öncesinden başlar ve adet kanamasının sonuna kadar devam eder. Bu tür bir durumda kadın ortalama 1 haftalık süreyi sancılı, ağrılı geçirebilir, günlük yaşamı bunlardan çok olumsuz etkilenebilir. Bu bakımdan adet sancısını çeken ister bir öğrenci olsun, isterse çalışan bir kadın olsun her ay böyle sancılı geçen 1 haftalık bir dönem çok büyük sorun teşkil etmekte, yaşam içindeki pek çok olayı sekteye uğratabilmektedir. Çünkü şiddetli adet sancıları ve ağrıları özel ve sosyal yaşamı tamamen olumsuz etkiler, yaşamdan zevk almayı engeller, günlük rutini sekteye uğratır. Ama alınacak basit önlemler ve uygulamalarla bu sancıları azaltmak, hatta tamamen bitirmek de mümkün olabilir.

• Isı, ağrı kesici etki gösterir!

Adet sancılarının doğal ilacı denince ilk olarak akla gelen kesinlikle ısı, yani sıcaklıktır. Bu bakımdan adet döneminde özellikle akşamları ütü ile ısıtılmış bir havluyu alt karın bölgesine koyup o şekilde beklemek kesinlikle rahatlatıcı etki verir. Bu ısının hissedilmesiyle birlikte kasılmalar ve sancılar yavaş yavaş azalmaya başlar. Aynı bağlamda adet dönemi boyunca karın bölgesini olabildiğince sıcak tutmak, özellikle de kışın kalın giyinmek çok işe yarar. Çünkü ısı, adet sancılarının en kolay ve etkili önleyicisidir.

• Ilık çay iyi gelir!

Bir fincan ılık bitki çayı, sıcak içecekler adet sancısını hafifletici etki gösterir. Bu sebeple de adet sancılarında eczaneden ilaç almak yerine aktardan bitki alıp bitki çayı içmek önerilir.

• Dinlenmek gerekir!

Dinlenmek, tüm sağlık sorunlarında olduğu gibi adet sancılarında da hafifletici etki gösterir. Bu bağlamda fiziksel açıdan zorlayıcı, yorucu etkinlikler de adet sancılarını artırır. Bu nedenle adet kanaması başlamadan birkaç gün önceden ta ki adet kanaması bitinceye kadar ağır fiziksel egzersizler,  güce dayalı işlerden uzak durmak, daha çok dinlenmeye zaman ayırmak gerekir. Adet kanamasının olduğu dönemde vücudu çok fazla yormamaya ve ağır egzersizler yapmamaya özen göstererek, gün içinde dinlenerek adet sancılarının daha hafif geçmesini sağlamak mümkün olabilir.

• Uzun süre aynı pozisyonda kalmamak lazım!

Vücudun gün içinde uzun saatler boyunca aynı pozisyonda kalması ağrı yapan, var olan ağrıları artıran etki göstermektedir. Bu bakımdan tüm gün bilgisayar başında oturarak çalışan, ayakta aynı şekilde kalarak çalışan kadınların adet dönemleri daha ağrılı geçmektedir. Özellikle de adet döneminde uzun süre ayakta kalmak ya da uzun süre oturmak da adet sancılarını artırıcı etki gösteriyor. Bu nedenle mümkünse gün içinde kısa süreli de olsa uzanarak dinlenmek ve otururken ayakların altına yastık koyarak uzatmak, biraz kalkıp yürümek, hareket etmek iyi gelir. Bu sayede kan basıncının vücutta daha dengeli dağılmasını sağlayarak ağrının azalmasına yardımcı olunabilir. Ayrıca adet dönemlerinde akşamları yarım saatlik hafif yürüyüşler yapmak gece çok daha rahat uyumaya yardımcı olur.

• Dengeli ve hafif beslenmek faydalı olur!

Yaşamın her döneminde, her yaşta fazla yemek, aşırı yağlı, tuzlu, şekerli yemek vücut sağlığı için zararlıdır. Aynı şekilde adet dönemlerinde fazla miktarda yemek, mideyi çok fazla doldurmak da ağrıları, sancıları arttırıcı etki gösterir. Bu nedenle adet döneminde gün içindeki yemek öğünlerinin normalden daha hafif tutulması, gün içinde azar azar ve sık sık yenmesi önerilir. Bu sayede kadının karın bölgesinde baskı oluşmaz ve ağrılar da hafiflemiş olur.

• E vitamini iyi gelir!

E vitaminin vücutta kasları gevşetici ve sancıları azaltıcı etkisi vardır. Bu bakımdan adet döneminde yaşanan sancıları hafifletmek için de E vitamininden faydalanmak, bu dönemde E vitamini deposu olan ay çekirdeği, badem, ayçiçek yağı, buğday tohumu, aspir yağı, fındık ve fıstık tüketmek önerilir.

• A vitamini almak önerilir!

Tıpkı E vitamini gibi A vitamininin de vücutta rahatlatıcı bir etkisi, adet sancılarını hafifletici özelliği vardır. Bu bakımdan adet döneminde sancıları hafifletmek için A vitamini bakımından zengin gıdalar olan; tatlı patates, havuç, ıspanak, karalahana, bal kabağı, marul, kavun, dolmalık biber, domates, kırmızı biber, pırasa, greyfurt, bezelye, kuşkonmaz, taze fasulye, brüksellahanası, kayısı, maydanoz, nane ve brokoli tüketilmesi iyi gelir.