Her kadın ve her adet döngüsü birbirinden farklıdır. Bazı kadınların adet döngüleri düzenliyken bazılarınınki düzensiz olabilmektedir.

Ortalama bir adet döngüsü 24 ila 38 gün sürmekte, adet kanaması ise 2 ila 8 gün devam etmektedir. Adet dönemleriniz arasındaki süre devamlı olarak değişiyorsa, adet kanamanız normalden daha fazla ya da daha azsa ve adet kanamanızın kaç gün sürdüğü sürekli değişiyorsa adet düzensizliğiniz olabilir.

Adet düzensizliğinin nedenlerini, tedavi seçeneklerini ve adet düzensizliği ile gebelik arasındaki ilişkiyi bu yazıda okuyabilirsiniz.

Adet Düzensizliği Neden Olur?

Adet düzensizliğinin pek çok nedeni olabilmekle birlikte bu nedenlerin çoğu hormon seviyeleriyle ilişkilidir. Östrojen, progesteron ve FSH hormonları, adet döngüsünü düzenlemekten sorumlu önemli hormonlardır. Adet döngüsü içerisinde bu hormonların seviyelerinde değişiklikler olması durumunda adet düzensizliği görülebilmektedir.

Ara sıra adet düzensizliği yaşamak normaldir ve aşağıdaki durumlar, adet düzensizliğine neden olabilmektedir:

• Hormonlarda meydana gelen doğal değişimler
• Hormonlu doğum kontrol yöntemleri
• Stres
• Dayanıklılık egzersizleri
• Kilo verme

Ara sıra adet düzensizliği olması normal olmakla birlikte sürekli görülen adet düzensizliğinin nedeni, altta yatan başka sağlık sorunları olabilmektedir.

Adet düzensizliğine neden olabilen faktörlerden bazılarına aşağıda detaylı bir şekilde göz atabilirsiniz.

Hormonlarda meydana gelen doğal değişimler

Ergenlik döneminde vücutta önemli değişiklikler gerçekleşmektedir. Adet dönemlerini düzenlemekten sorumlu olan hormonlar bu dönemde düzenli olmayabileceği için ergenlik döneminde adet düzensizliği görülmesi normaldir.

Adet düzensizliği, ergenlik döneminin yanı sıra doğumdan sonra ve emzirme döneminde hormonlar normale dönene kadar geçen sürede de meydana gelebilmektedir. Özellikle emzirmenin yumurtlamayı baskılamasıyla birlikte adet görmenin durması mümkündür.

Adet düzeni, perimenopoz döneminde de düzensiz hale gelebilmektedir. Menopoz döneminin ilk aşaması olan perimonopozda hormon seviyeleri azalmaya başladığı için adet görmenin tamamen duracağı zamana kadar adet görme sıklığında azalma meydana gelebilir.

Doğum kontrolünde değişiklikler

Hormonlu doğum kontrol yöntemleri, yumurtlamayı önleyerek gebeliği engeller. Bu nedenle hormonlu doğum kontrol yöntemleri kullanırken adet görülmez. Doğum kontrol hapı ya da spiral gibi hormonlu doğum kontrol yöntemlerini kullanmaya başlarken ilk birkaç ay düzensiz kanamalar görülebilir. Sonrasında kanamalar düzenli hale gelebilir ya da tamamen kesilebilir.

Hormonlu doğum kontrol yöntemleri bırakıldığı zaman da adet düzensizliğine neden olabilir. Hormonlu doğum kontrol yöntemlerini bıraktıktan sonra bazı kadınlarda bir süre çekilme kanaması görülebilir. Adet düzeninin normale dönmesi için üç ay kadar süre geçmesi gerekebilir.

Hormonlu doğum kontrol yöntemi kullanmadan önce adet düzensizliği olan kadınlarda ise yöntemi kullanmayı bıraktıktan sonra tekrar adet düzensizliği görülmeye başlanabilir.

Polikistik over sendromu (PKOS)

Polikistik over sendromu ya da PKOS’ta, yumurtalıklarda içi sıvı dolu küçük keseler mevcuttur. PKOS, testosteron seviyelerinin yükselmesine neden olarak yumurtlamayı ve dolayısıyla adet düzenini etkileyebilmektedir.

PKOS’un diğer belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Sivilce
• Aşırı kıllanma
• Vücut ağırlığını etkileyecek şekilde insülin direnci
• Depresyon
• Gebe kalmada veya gebeliği sürdürmede zorlanma
• Yeme bozuklukları

Anoreksiya nervoza, bulimia nervoza ve binge yeme bozukluğu gibi yeme bozuklukları, adet düzensizliğine ya da adet görmemeye neden olabilmektedir. Özellikle aşırı kilo kaybı söz konusuysa adet düzeninde değişiklikler görülebilmektedir.

Çikolata kisti

Çikolata kisti, rahme ait hücrelerin rahim dışında bir yerde görülmesidir. Rahim içini oluşturan bu hücreler her adet döngüsünde kalınlaşmakta ve dökülmektedir. Rahme ait hücrelerin başka bir yerde görülmesi sonucu kalınlaşıp dökülmesi, aşağıdaki belirtilere neden olabilmektedir:

• Ağrı
• Ağır adet dönemleri
• Adet kanamasında büyük pıhtıların olması
• Ara kanama
• Gebe kalmada zorluk

Tiroit hastalıkları

Tiroit, vücutta çeşitli süreçleri düzenleyen hormonları üreten bir bezdir. Tiroidin görevlerinden bir tanesi yumurtlamanın ve adet döneminin ne zaman gerçekleşeceğini kontrol etmeye yardımcı olmasıdır.

Tiroit hastalıkları, adet dönemlerinin ağır ya da hafi geçmesine ve sıklığında değişikliklere neden olabilmektedir. Aynı zamanda bazı insanlarda yumurtlamanın durmasına da neden olabilmektedir.

Çok fazla tiroit hormonu üretilmesine neden olan hipertiroidide aşağıdaki belirtiler görülebilmektedir:

• Kaygı
• Kalbin hızlı çarpması
• Uyumada zorluk
• Adet düzensizliği
• Sıcaklama
• Açıklanamayan kilo kaybı ya da alımı

Tiroit hormonunun yeterince üretilememesine neden olan hipotiroidide görülen belirtiler ise şunlardır:

• Yorgunluk
• Açıklanamayan kilo alımı ya da kaybı
• Adet düzensizliği ya da kısırlık
• Cilt kuruluğu
• Soğuğa karşı hassasiyet
• Depresyon
• Saç dökülmesi

Adet Düzensizliği Tedavisi

Adet düzensizliği, rahatsız edici olmadığı ya da başka bir hastalıktan ortaya çıkmadığı sürece tedavi gerektirmeyebilir.

Adet düzensizliğine neden olan faktörlerin başında gelen PKOS ve hipotiroidi durumunda tedavinin amacı, vücudun hormonal dengesini sağlamaya yönelik olacaktır.

PKOS’unuz varsa doktorunuz, doğum kontrol hapı ya da başka hormon ilaçları kullanarak adetinizi başlatmayı önerebilir. Hipotiroidiniz olması halinde ise tiroit hormonu almanız gerekebilir.

Adet düzensizliği tedavisinde başvurulabilecek diğer yöntemler şunlar olabilir:

Doğum kontrol yöntemini değiştirmek

Doğum kontrol yöntemi kullanmaya başlamanızın üzerinden üç ay geçmesine rağmen adet düzensizliğiniz varsa doktorunuz başka bir yöntem kullanmanızı önerebilir.

Yaşam tarzında değişiklikler yapmak

Bazı kadınlarda çok fazla egzersiz yapılması halinde adet düzensizliği olabilmektedir. Bu durumda daha az yoğunlukta ya da daha az sıklıkta egzersiz yapmak gerekebilir. Adet düzensizliğinin nedeni stres ise stresi kontrol etmenin yollarını öğrenmek gerekebilir.

Aşırı kilo almak ya da vermek de adet düzenini etkileyebilmektedir. Kilo alma halinde vücudun yumurtlaması zorlaşabileceği için kilo verme halinde adet düzeni normale dönebilir. Aşırı kilo vermek de adet düzenini etkileyebileceği için bu durumun da önüne geçmek gerekir.

Hormon tedavisine başlamak

Adet düzensizliği genelde vücuttaki bazı hormonlarda meydana gelen dengesizlikler sonucu gerçekleşmektedir. Bu nedenle genelde doğum kontrol hapı kullanılmaktadır. Ancak gebe kalmayı deniyorsanız, doktorunuz doğum kontrol hapı dışındaki hormon tedavileri kullanmanızı önerebilir.

Ameliyat

Bazen rahimdeki ya da fallop tüplerindeki sorunlar, adet düzensizliklerine neden olabilmektedir. Böyle sorunlar olması halinde doktorunuz ameliyat olmanızı önerebilir.

Adet Düzensizliği Gebeliğe Engel mi?

Adet düzensizliği, yumurtlamada düzensizlikten kaynaklanıyor olabileceği için bazen gebe kalmada zorluğa neden olabilmektedir. Ancak bu durum, gebe kalmanın imkansız olduğu anlamına gelmemektedir.

Ne zaman yumurtladığınızı takip ederek gebe kalma şansınızı arttırabilirsiniz. Yumurtlamanızı takip etmek için aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsiniz:

• Adet dönemlerinizi takip edin. Her adet kanamanızı not alın. Yumurtlama neredeyse her zaman adet kanamasından iki hafta önce gerçekleşir. Ancak adet dönemleri arasındaki süre, yumurtlamanın gerçekleştiği zamanı etkileyebilir.
• Servikal mukusunuzu takip edin. Yumurtlama yaklaştığında servikal mukus daha çok, daha kaygan ve daha yapışkan hale gelir.
• Vücut sıcaklığınızı ölçün. Her sabah ilk iş termometre kullanarak vücut sıcaklığınızı ölçün. Vücut sıcaklığınızın artması, yumurtladığınızı gösteriyor olabilir.
• Ovulasyon testi kullanın. Ovulasyon testleri, LH hormonundaki artışı ölçerek çalışır. Ovulasyon testinden pozitif sonuç aldıktan sonra sabahki vücut sıcaklığınız yüksek çıkıyorsa yumurtlama gerçekleşmiş olabilir.

Yumurtlama döneminizi takip etmeniz, gebe kalmanıza yardımcı olmuyorsa doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin. Bu sayede gebe kalmak için başka neler yapabileceğinizi öğrenebilirsiniz.