Açıklanamayan infertilite ya da kısırlık, kişide ya da çiftte kısırlığa neden olan faktörün belirlenememesidir. Açıklanamayan infertilite durumunda yaşam tarzında değişiklikler yapmak, kısırlık ilaçları kullanmak ve tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme tekniklerine başvurmak gerekebilir.

Doğurganlığınız için çeşitli testler yaptırdıktan sonra bebek sahibi olamamanıza neden olan belli bir sorun tespit edilemediyse açıklanamayan infertilite teşhisi almış olabilirsiniz. Açıklanamayan infertilite teşhisi aldıysanız, doğurganlık testlerinden elde edilen sonuçlar şu şekilde olmuş olabilir:

• Rahimle ilgili herhangi bir anormallik ya da yapısal sorunlar yok
• Yumurtlama, düzenli aralıklarla gerçekleşmekte
• Fallop tüpleri açık, herhangi bir tıkanıklık yok
• Yumurtalık rezervi iyi
• Üreme için gerekli hormonlar vücutta yeteri kadar üretilmekte
• Erkeğin semen analizi normal sonuçlara sahip

35 yaşından genç kişiler bir yıl, 35 yaşından büyük kişiler ise altı ay doğal yollarla gebe kalmayı denedikten sonra ortada kısırlığa neden olan hiçbir faktör bulunmuyorsa açıklanamayan infertilite teşhisi alabilir. Açıklanamayan infertilitede yardımcı üreme teknikleri ile çiftlerin bebek sahibi olmaları sağlanabilir.

Açıklanamayan İnfertilite Nedenleri

Açıklanmayan infertilitede kısırlığın nedeni belirlenememektedir. Açıklanamayan infertiliteye neden olan ve belirlenemeyen faktörlerden bazıları şunlar olabilmektedir:

Altta yatan bir sağlık sorunu

Doğurganlığı etkileyen tüm sağlık sorunları bilinmemektedir. Örneğin, çölyak hastalığının, diyabetin ve tiroit sorunlarının kısırlığa katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte başka sağlık sorunları da kısırlığa yol açabilmelerine rağmen henüz bu yönleri tespit edilememiş olabilir.

Çikolata kisti

Çikolata kisti, hafif olduğu durumlarda dahi kısırlığa yol açabilmektedir. Bu nedenle çikolata kistiniz varsa bunun anlaşılması için gerekli prosedürlerin yapılması önemlidir.

Servikal mukus

Servikal mukus, yumurtlama sırasında spermin yumurtaya ulaşması için önemlidir. Servikal mukus katıysa ya da içerisinde bazı bileşen varsa spermin rahim ağzından vajinaya ve rahme ulaşması mümkün olmayabilir.

Yumurta kalitesi

Doktorunuz, ultrason kullanıp yumurtalıklarınızdaki foliküllere bakarak yumurtalık rezerviniz hakkında fikir sahibi olabilir. Ancak ultrason, yumurta kalitesini belirleme bakımından yeterli değildir. Kan testleri ve ultrason birlikte kullanıldığında yumurta kalitesi hakkında belli bir bilgi sağlıyor olsa da bu bilginin kesin olamayacağını belirtmek gerekir.

Sperm kalitesi

Yumurta kalitesi gibi sperm kalitesi de gebelik açısından önemlidir. Sperm analizi ile sperme dair çoğu sorun tespit edilebilse de dahi testlerin tespit edemediği sorunlar mevcut olabilir.

Rahim duvarı

Rahim duvarı, embriyonun gebelik boyunca bulunduğu yerdir. Adet döngüsünün luteal faz aşamasında rahim duvarı yeteri kadar kalınlaşmıyorsa döllenen yumurta tutunamayabilir. Bu da gebeliğin gerçekleşememesine neden olabilir.

Cinsel ilişkinin doğru zamanda gerçekleşmemesi

Gebe kalmak için yumurtlama gerçekleşmeden bir hafta kadar önceden birkaç gün kadar sonraya olan aralıkta cinsel ilişkinin gerçekleşmesi gerekir.

Döllenmiş yumurtayla ilgili sorunlar

Sağlıklı bir yumurta ve sağlıklı bir sperm bir araya geldiğinde embriyo oluşur. Embriyo oluştuktan sonra içerisindeki hücreler bölünüp çoğalarak fetüsü oluşturur. Bazen bu süreçte oluşan aksaklıklar nedeniyle gebelik gerçekleşmeyebilir.

Açıklanamayan İnfertilitede Tüp Bebek Tedavisi

Açıklanamayan infertilitede kısırlığın nedeni belirlenemediği için test sonuçlarına göre kişisel tedavi planları hazırlanmaktadır. Açıklanamayan infertilitede tercih edilen tedavilerin başında yardımcı üreme teknikleri gelmektedir. Aşılama ve tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme teknikleri, açıklanamayan kısırlığı olan çiftlerin bebek sahibi olmalarına yardımcı olabilir.

Tüp bebek tedavisinde yumurta ve sperm, laboratuvar ortamında bir araya getirilir ve embriyonun gelişmesi beklenir. Embriyo yeteri kadar geliştikten sonra kadının rahmine transfer edilir ve gebeliğin gerçekleşmesi beklenir. Tüp bebek tedavisinde genelde spermin doğrudan yumurtaya enjekte edildiği mikroenjeksiyon yöntemi kullanılır. Mikroenjeksiyon, açıklanamayan infertilitenin nedeninin sperm kalitesi olması durumunda gebelik ihtimalini arttıran bir yöntemdir.

Doğurganlığı Arttırmak için Ne Yapmalı?

Açıklanamayan infertilite teşhisi aldıysanız, doğurganlığınızı arttırmak için bazı noktalara dikkat edebilirsiniz. Yaşam tarzı alışkanlıklarından bazıları, kısırlığa neden olabildiği için gebe kalmaya çalışırken aşağıdaki önerileri uygulamaya özen göstermelisiniz:

• Sigara, alkol ve uyuşturucu maddeler kullanmayın.
• Sağlıklı kilonuzda olun.
• Dengeli beslenin.
• Her gün 30 dakika egzersiz yapmaya çalışın.
• Kafein tüketiminizi sınırlayın.
• Stresinizi kontrol altına alın.

Gebe kalma ihtimalinizi arttırmak için yaşam tarzı alışkanlıklarınızı iyileştirmenin yanı sıra cinsel ilişkinin zamanını ayarlamak da önemlidir. Adet döngüsü içerisinde gebe kalabileceğiniz zaman kısıtlıdır. Bu nedenle doğurgan olduğunuz zamanlarda cinsel ilişkiye girerek bebek sahibi olma şansınızı arttırmanız mümkün olabilir. Adet döngünüzde en doğurgan olduğunuz zamanları anlamak için bazal vücut sıcaklığınızı ölçebilir, adet düzeninizi takip edebilir ve ovulasyon testleri kullanabilirsiniz.

Açıklanamayan infertilitede doktorunuz bir süre daha doğal yollarla gebe kalmayı denemenizi önerebilir. Çünkü bazı durumlarda herhangi bir tedavi gerekmeksizin gebelik gerçekleşebilmektedir. Bununla birlikte doğurganlığınız hakkında ikinci bir görüş almak ve gereken tedaviler hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak isteyebilirsiniz.

Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?

Bir yıl korunmasız cinsel ilişkinin ardından gebe kalamıyorsanız, doktora gitmeniz gerekir. Bununla birlikte kadının yaşının 35’in üzerinde olduğu durumlarda bir yıl kadar beklemek gerekmez. Bu durumda altı ay korunmasız cinsel ilişki yaşadıktan sonra gebe kalınamıyorsa doktora gitmek gerekir.

Bununla birlikte doktora gitmek için mutlaka altı ay ya da bir yıl beklemeniz gerekmez. Bazı durumlarda doktora daha erken gitmek, daha olumlu sonuçlar alınmasına yardımcı olacaktır. Aşağıdaki durumlarda beklemeden bir uzmana danışmanız faydalı olabilir:

• Ailenizde erken menopoz ya da erken yumurtalık yetmezliği yaşamış kadınlar olması
• Ailenizde meme kanseri ya da üreme sistemiyle ilgili kanser olmuş kadınlar olması
• Doğurganlığı etkileyen bir sağlık sorununuz olması
• Adet düzensizliğinizin, çikolata kistinizin ya da PKOS’unuzun olması
• Sizin ya da partnerinizin geçmişte cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar yaşamış olması
• Sizin ya da partnerinizin kısırlıkta risk faktörlerine ya da kısırlık belirtilerine sahip olmanız
• Art arda iki kez düşük yapmış olmanız

Düşük, sık karşılaşılan bir durum olmakla birlikte tekrarlayan düşükler, ortada bir sorun olduğu anlamına gelir. İki ya da daha çok kez düşük yapmış olmanız, gebeliği sürdürmekte zorluk yaşıyor olduğunuzu gösteriyor olabilir.

Yukarıdaki faktörlerin yanı sıra kadının yaşı 39 ya da 40’sa ve gebe kalamıyorsa bir an önce doktora gitmesi gerekir. Bu sayede FSH ve AMH gibi basit testlerle bir sorun olup olmadığı kontrol edilebilir. Doktorunuz, belli bir zaman aralığında doğal yollarla gebe kalmayı denemenizi önerebilir. Bu süre içerisinde gebelik gerçekleşmiyorsa doktorunuz size özel bir tedavi planı hazırlayacaktır.